İnternet Alışverişinde Para İadesi Nasıl Alınır?

Günümüzde online alışveriş avantajından hepimiz faydalanmaktayız. Özellikle Covid-19’ Hastalığının bizleri evlere hapsetmesiyle birlikte online alışveriş gündelik hayatımızın bir parçası oldu. Dünyanın her yerinden sınırsız sayıda ürüne aynı anda ulaşma lüksünü sağlayan bu kolaylık kimileri için vazgeçilmez bir durum haline gelirken kimileri için ise hala bir muamma durumda.Peki online alışverişte satın almak kadar, aldığımız üründen caymak da kolay mıdır? Para iadesi hangi süre içinde ve ne şekilde olmalıdır?

Bu konuda “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” ve bu kanunla bağlantılı ikincil düzenlemeler ile tüketici kapsamlı bir şekilde korunmuştur. Almaktan vazgeçtiğiniz, beğenmediğiniz ya da anlatılandan farklı bir ürün elinize ulaştığında alışveriş yapmaktan cayma ve para iadesi talep etme hakkına hangi şartlarda ve durumlarda sahip olduğumuzu hep birlikte öğrenelim.

Öncelikle para iadesi sahip olduğumuz cayma hakkının bir sonucudur. Tüketici için cayma hakkı en büyük güvence niteliğindedir. Tüketicinin cayma hakkı TKHK md:48 kapsamında belirli bir süre şartına tabi tutulmuştur. Buna göre; mal satışları bakımından taahhüt edilen süre her halükârda 30 günü geçemez. Satıcı veya sağlayıcının bu süre içinde edimini yerine getirmemesi durumunda tüketici sözleşmeyi feshedebilir.

İnternetten Satın aldığınız bir ürünü  iade etmek istediğiniz takdirde ne yapılmalıdır ? Öncelikle iade hakkı nedir bu durumu açıklamakla başlayacağız. 

İade (cayma) hakkı nedir?

Online alışverişler 27 Şubat 2015 tarihinde yürürlüğe giren Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. Online alışverişe duyulan güvensizliğin başında bu tür alışverişler için geçerli olan tüketici haklarını bilememek yatıyor. Bu haklardan en önemlisi ise iade (cayma) hakkı. Bu hak sayesinde hiçbir sebep göstermeksizin satın aldığınız ürünü almaktan vazgeçip iade edebilirsiniz.

İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde, malın tarafınıza teslim tarihinden itibaren 14 gün içinde herhangi bir sebep göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkınız bulunmaktadır. Sipariş verdikten hemen sonra, daha mal teslim edilmeden vazgeçerseniz, teslimi beklemeye gerek yoktur. Siparişin verilmesinden malın teslimine kadar olan süre içinde de cayma (iade) hakkı kullanılabilir.

Satıcı, cayma hakkını kullandığınıza ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren 14 gün içinde, kargo ücretleri de dahil olmak üzere sizden tahsil edilen tüm ödemeleri tarafınıza başkaca hiçbir masraf çıkarmadan iade etmek zorundadır. Bu süre içerisinde ödemeyi nasıl yapmışsanız satıcının da aynı yöntemle iade yapması gerekir. Kredi kartı ile alışveriş yapılmış ise, bankanın da derhal bilgilendirilmesi ve iadenin kredi kartına derhal yapılması gerekir. 

Cayma hakkını kullanırken nelere dikkat edilmelidir?

1. Cayma hakkı kullanılmak isteniyorsa öncelikle cayma hakkı süresi dolmadan, yani satın alınan ürünün satıcı tarafından size tesliminden itibaren 14 gün içerisinde satıcıya bildirilmesi zorunludur.

2. Bu bildirim internet sitesindeki cayma hakkı formu ile yapılabileceği gibi yazılı olmak koşuluyla mail, mektup vb. olmak üzere çeşitli yollarla da yapılabilir. Bazı tedarikçiler ise sattıkları ürünlere para iadesini kısıtlayıcı nitelikte ibareler koymaktadır. Uygulamada bazı satıcıların “İade yoktur”, “Sadece beden değişimi” şeklindeki yaklaşımları hukuk dışı, tüketicinin haklarını ihlal edici niteliktedir

3. Cayma hakkının kullanılacağı bildirildikten sonra 10 gün içerisinde ürünü satıcıya iade etmeniz gerekir..

4. İade için gönderim masrafı satıcıya aittir. Satın alma sırasında ön bilgilendirme formunda anlaşmalı kargo şirketi belirtilmişse, ürün o kargo şirketine verilmelidir. Eğer belirtilmemişse o zaman istediğiniz bir kargo şirketine ürünü geri gönderilmek üzere verebilirsiniz, bu durumda da gönderim masrafı yine satıcıya aittir.

Ayıplı mal durumunda para iadesi bakımından izlenecek yol ise şu yöndedir;

Eğer açık bir ayıp söz konusu ise; yani ilk bakışta hemen fark edilecek, gözle görülür bir sorun veya hasar varsa, tüketicinin otuz gün içerisinde durumu satıcıya bildirmesi gerekmektedir, aksi halde tüketici malı ayıplı kabul etmiş sayılır. Süresi içerisinde malın ayıplı olduğunu satıcıya bildiren alıcı ilgili haklardan, yalnızca bir tanesini kullanma hakkına sahip olunmasına riayet edilerek ürünün iadesini, ayıpsız olan bir ürünle değiştirilmesini ya da ayıp oranında satıcıdan indirim yapmasını talep edebilir. Ve yine bu ayıplı ürün dolayısıyla başka bir ürün veya bir kimse zarar görmüşse; tüketici, satıcıdan tazminat talep edebilir.

Eğer üründeki ayıp veya kusur ilk bakıldığında fark edilecek durumda değil ise başka bir ifadeyle gizli ayıp denilen ayıp mevcut olabilir. Böyle bir ayıpta; tüketicinin hakları, teslimden itibaren iki yıl boyunca korunmaktadır ve tüketici, açık ayıpta sahip olunan hakların aynısına sahiptir. Bu noktada önemli husus şudur; ürünün kullanma talimatına uygun kullanılmasıdır. Örneğin bir ayakkabının ilk alındığında sağlam gözükmesine rağmen kullanım talimatlarına uyarak kullandığı halde birkaç kez giyildikten sonra dikişlerinin açılması ve kullanılamaz hale gelmesi gizli ayıp niteliğindedir ve bu durumda tüketici yasal haklarını kullanabilir.

Yukarıda belirttiğimiz gibi ayıp durumları birden fazla şekilde karşımıza çıkabilir ve bu durumlarda başvurulabilecek yasal yollar mevcuttur

Cayma hakkı her türlü ürün için kullanılamaz bunlara örnek vermek gerekirse ;

Aşağındaki ürünler dışında kalan tüm satın almalarımızda cayma hakkınızı kullanabilirsiniz:

•             Fiyatı piyasadaki dalgalanmalarla belirlenen altın, gümüş mücevherat vb. mallar

•             Kişiye özel üretilen ürünler veya özel siparişler

•             Çabuk bozulan veya son kullanma tarihi geçebilecek ürünler

•             Paket ve ambalaj açılmışsa iadesi hijyen açısından uygun olmayan iç çamaşırı, makyaj malzemesi, mayo, korse gibi ürünler

•             Otel, yurtiçi/yurtdışı turlar, gezi ve uçak bileti gibi ürün ve hizmetler

•             Abonelik hizmeti dışında gazete ve dergi gibi sürekli yayınlar