Miras Hukuku

Miras Hukuku Ne Anlama Gelir ?

Gerçek bir kişinin ölümü ve gaiplik durumu neticesinde kişinin malvarlığını düzenleyen hukuk dalına Miras hukuku ismi verilmektedir.

​

Miras hukuku alanında kabul edilen iki tür mirasçı vardır. Bu mirasçılar yasal mirasçı ve atanmış mirasçı (mansup) şeklinde ayrılır. Kanuni Mirasçı genel bir uygulama olup, kanuni mirasçıların mahfuz (saklı payları) bulunduğu için kanunumuzda öncelikli olarak düzenlenmiştir. Atanmış mirasçılar ise vasiyetname veya miras mukavelesi ile oluşmaktadır.

​

Kanuni Mirasçılık; Kan hısımları, evlatlık, sağ kalan eş, ve Devletten oluşmaktadır. 1.zümre olarak belirlenen kişiler, miras bırakanın alt soyunu oluşturmaktadır. Miras bırakanların eş, çocuk ve torunları 1. zümre olarak belirlenmiştir. İkinci zümre ise kişilerin anne babaları, kardeşleri ve yeğenlerinden oluşur. İkinci zümrede bulunan kişilerin mirastan yararlanabilmesi için 1. Zümredeki mirasçıların tamamının hayatta olmaması gerekir.

 Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı)

Yasal Mirasçıların miras paylarını gösteren belgeye denilmektedir. Bu belge Türk Medeni Kanunu’nun 598. Maddesine göre noterler ve sulh hukuk mahkemeleri tarafından verilmektedir.

​

Reddi Miras Nedir?

Miras bırakanın ölümü üzerine yasal veya atanmış mirasçıların ölenin her türlü borç ve alacaklarıyla birlikte oluşan mirasın hak ve yükümlülükleri reddetmesi olarak tanımlanabilir. Atanmış ve yasal mirasçılar iki şekilde reddi miras talebinde bulunabilirler. Bu talepler Mirasın gerçek reddi ve Mirasın Hükmen reddidir. Mirasçı olduklarını öğrenen kişilerin 3 ay içerisinde reddetme hakkı bulunmaktadır

Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?

•             Miras hukuku mal paylaşımı nasıl yapılır? Bir kişinin ölüme bağlı tasarruflarla veya gaip kalması durumunda ortaya çıkacak olan mirasın paylaşımında dikkat edilen özel hususlar vardır. Muris tarafından hazırlanmış bir vasiyetname olması durumunda vasiyetnamede belirtilen durumlar dikkate alınmalıdır.

•             Hayattayken vasiyetname hazırlamamış olan kişilerin miras paylaşımı çeşitli noktalara dikkat edilerek yapılır. Kişilerin mal varlığının dağıtılmasındaki en önemli nokta eşlerin hayatta olup olmamasıdır. Eşlerin hayatta olması durumunda malvarlığının ¼ i eşlere verilecektir. Kalan kısım ise çocuklar arasında eşit olarak paylaşılacaktır.

Miras paylaşımı süreçlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

•             Ortaklığın ( İzalei Şuyu ) Giderilmesi     : Mirasçıların mirası rızai taksim ile paylaşamamaları halinde herhangi bir mirasçı ya da mirasçıların tamamı yetkili ve görevli sulh hukuk mahkemesine dava açarak belirli bir mal üzerindeki ortaklığın aynen taksim bu mümkün olmadığı takdirde şatış yoluyla ortaklığının giderilmesi için dava açmaları gerekecektir.

•             Tapu İptali ve Tescili Davaları : Murisin ölüme bağlı tasarruflarla terekeye dahil olması gereken bir malı, hileli sözleşmelerle bir başka mirasçıya ya da mirasçı dışında bir üçüncü kişiye devretmesi nedeniyle doğan davalardır.

•             Tazminat Davaları : Tapu iptali davası açılarak tapunun iptal edilecek davacı mirasçılara verilmesinin mümkün olmaması ya da mirasçının tescil yerine tapu iptalini istediği durumlarda açılan davalardır. Bu halde davacı mirasçı lehine miras hissesine uygun olarak bir tazminata hükmedilmektedir

 Mirasta Saklı Pay Nedir?

Vasiyet eden yapmış olduğu sağlar arası veya ölüme bağlı tasarruf ve bağışlamaları ile mirasçılarının saklı paylarına tecavüz etmiş olabilir. Bu gibi yapılmış ihlal ve tecavüzleri önleyebilmek için kanun, saklı paylı mirasçılara, miras bırakanın ölümünden sonra, bu türden tasarrufların tenkisini talep ve dava etme hakkını vermiştir. Saklı Pay sahibi mirasçılar; Miras Bırakanın altsoyu, Miras bırakanın anne- babası, Miras bırakanın eşi.

Tenkis davası;  Miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü aşarak saklı pay sahibi mirasçıların miras hakkına yaptığı tecavüzün giderilmesi ve miras bırakanın yaptığı tasarrufun kanuni sınırlar içerisine çekilmesi için açılan bir davadır.

​

Tenkis davasının açılma süreleri; Saklı paylı mirasçılar saklı paylarına tecavüz edildiğini öğrendikleri tarihten itibaren 1 yıl ve her halde sağlararası kazandırmalar ve miras mukaveleleri için mirasın açıldığı tarih ve vasiyetnameler için vasiyetnamenin açıldığı tarihten itibaren 10 yıldır.

​

Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davaları

Miras bırakanlar, yaptıkları tasarruflarla mirasçılarını miras hakkından yoksun bırakmak amacıyla yaptığı karşılıksız kazandırmaları Satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstermesidir. Uygulamada ve öğretide miras bırakanların, mirasçılardan (mirastan) mal kaçırması olarak bilinen muris muvazaası, sıklıkla başvurulan bir yol olup toplumsal eğilimler, gelenek ve görenekler, kişisel ilişkiler gibi birçok nedene dayanabilmektedir.

Bu kavram, mirasçıların mağduriyetine yol açmakta, dolayısıyla bir takım hukuki sorunları da beraberinde getirmektedir. Mirastan Mal Kaçırma Davaları Herhangi Bir Süreye Tabi Değildir.